02. Networking Basics - Network Topologies

හොදයි, දැන් ඔයාලට අවබෝධයක් තියෙනවා computer network එකක් කියන්නේ මොකද්ද, ජාල වර්ග මොනවද කියන එක ගැන. ඉතින් අපි අද බලමු ජාලයක devices implement කරන විදිය අනූව අපිට කොහොමද ඒවා වර්ගීකරණය කරන්න පුලුවන් වෙන්නේ කියලා.

 හොදයි, network එකක් physically implement කරන විදිය අනූව network topologies පහත ආකාරයට දක්වන්න පුලුවන්.

     

      1. Bus topology

මෙම topology එකේ හැම node (device) එකක්ම එක cable එකකට සම්බන්ධ වෙලා තියනවා. ඒ cable එක අපි හදුන්වන්නේ backbone එක කියලා. එක machine එකක ඉදන් තවත් machine එකකට පණිවිඩයක් යැවුවම ඒ පණිවිඩය නැත්නමී ඒ signal එක පණිවිඩය ලබන්නා මුණගැසෙනතෙක් මේ backbone එකේ දෙපැත්තටම ගමන් කරනවා. තමන්ට අදාළ නැති පණිවිඩ අනිත් nodes විසින් reject කරන අතර පණිවිඩය තමන්ට අදාළනමී, අදාළ  node එක හෝ කීපය එය receive කරයි.

Bus topology අනෙකුත් topologies වලට වඩා ලාභදායී වන නමුත් තනි cable එකක් භාවිතා කරන නිසා cable එක fail වූ අවස්ථාවක එය සම්පූර්ණ network එකටම බලපානු ලබයි.

        2. Ring topology

      

මෙම topology එකේ nodes එකිනෙකා සමග සම්බන්ධ වෙන්නේ මුදුවක ආකාරයටයි. මෙහිදී data ගමන් කරන්නේ එක් පැත්තකට පමණයි. එක් node එකක සිට තවත් node එකකට යවන data packet (data/message) එක එහි ලබන්නා මුණගැසෙනතෙක් network එක තුල device එකෙන් device එකට ගමන් කරයි. මෙහිදී node එකක් වි‍ටෙක client ලෙසත් විටෙක server ලෙසත් වැඩ කරයි. මෙහි ඇති අවාසිය වනුයේ එක් node එකක් බිද වැටීමේදී සම්පූර්ණ network එකද බිද වැටීමයි.

      3. Star topology

     

         

  

     

     මෙම topology එකේ සියලුම nodes එක් මූලික node එකකට සම්බන්ධ වේ. එමනිසා එක් අතනික් බලන විට network එකේ සෑම node එක්කම අනෙකුත් සෑම node එකක් සමගම indirectly සම්බන්ධ වී ඇත. සියලුම nodes සම්බන්ධවන මූලික node එක hub, router හෝ switch එකක් වැනි device එකක් වීමට හැක. එම hub, router හෝ switch එක network එකේ server එක වන අතර අනෙක් devicesල clients වේ. මෙම topology එකේ එක් වාසියක් වන්නේ අලුතින් nodes network එකට සම්බන්ධ කර ගැනීමේ පහසුවයි. Central device එක බිද වැටීමෙිදී network එක බිදවැටීම මෙහි අවාසියකි.

     4.  Mesh topology

        

මෙම topology එකේ සියලුම nodes අනෙකුත් සියලුම nodes හා එකිනෙක සම්බන්ධ වේ. මෙහිදී එක් data packet එකකට ගමන් ගැනීම සදහා මාර්ග කීපයක් තිබේ. අනෙකුත් topologies මෙන් එක් node එකක් බිදවැටීමේදී network එක බිදවැටීම මෙහි අනිවාර්ය නොවේ. Mesh topology එකකට උදාහරණයක් විදියට internet එක දක්වන්න පුලුවන්.

     5. Tree topology

Tree topology යනු Star topology සහ Bus topology යන දෙකෙහි එකතුවකි (hybrid). මෙහිදී Star topology කීපයක් Bus topology එකකින් එකතු වේ.

මෙම මූලික topology වලට අමතරව Line topology, point to point ආදී වශයෙන් තවත් දැකගත හැකියි.

දෙවන පාඩම මෙතනින් නිමයි. තුන්වන පාඩම විදියට අපි බලමු network devices මොනවද කියලා.

Blog එකේ තියන හොද වගේම අඩුපාඩුත් comment කරගෙනම යන්න! :)